Tarihte Garip Yasaklarla “Çarşı Hamamlarındaki Gayrimüslimler”

0
181

Tanzimat’a kadar memleketimizde tatbik edilmiş eski yasaklardan garip, garip olduğu kadar da hazin ve tuhaflarından biri de, çarşı hamamlarına giden gayrimüslimlerin nalın giymekten men edilmiş olmalarıdır. Her nedense, hamama giren gayrimüslimlerin Müslümanlardan ayırt edilmesi düşünülmüş, gayrimüslimlerin nalımsız dolaşmaları münasip görülmüş fakat Müslümanların da ayaklarından nalım bırakabileceklerine göre, bu da kâfi görülmemiş, bu hamam yasağına bir garip madde daha ilave edilmiş, gayrimüslimlere verilecek peştamallara, alameti farika olarak birer demir halka takılmıştır. Aşağıdaki satırlar Sultan İbrahim’in ilk saltanat yıllarında, 1640 (hicri 1050) senesinde tanzim edilmiş bir narh defterinden alınmıştır ki zamanımızdan üç buçuk asır evvelki büyük şehir hayatında, bir çarşı hamamında, hamamcı ve hamam müstahdemlerinin riayet etmeleri gereken nizamı göstermesi, yukarıda kaydettiğimiz yasaklan belirtmesi, hülasa cemiyet ilmi ve tarih bakımından çok kıymetlidir:

“Hamama gusl için girenden bir akçe alına, kise sürünüp tıraş olandan iki akçe alma. Hamamcıya mürüvveten ziyade viren_jed-dolunmaz. Müşteri mürüvveten dellak ve natıra akçe verdikte hamamcı ücretini yine verir. Müşteri, bilhassa fukara ve diyar garipleri misafirler mürüvveten akçe vermedikçe dellak ve natır akçe talep etmeyeler. Dellak müşteriyi tıraş ettikte boynuna peştamal tuta ki teri üzerine akmaya. Müşteriye riayet olunup pak ve kuru peştemal ve silecek verile. Dellak ve natır ibrişim peştamal istimal edeler. Müşteri murat edindiği dellakı istihdam eyleye. Dellak ve natır, müşteri çıktıkça (bahşiş için) müşteriyi göz hapsine almayalar. Kefere peştamal ve silecek kurutulan kafes yanında soyunup kefereye nalın verilmeye, peştamallara halka alamet konula.

Kefere için halvetten taşra mahsus kuma olup Müslümanlara zahmet vermeyeler ve halvete girmeyeler. Keferinin avreti dahi erleri gibi Müslüman avretlerinden seçilip en aşağı yerde soyunup kumaları dahi ayn ola.” XVm. asır başlarında III. Ahmed zamanında sadrazamlığa kadar yükselmiş ve garabetleri, tafrafüruşluğuyla tanınmış vezirlerden Kalaylıkoz Ahmed Paşa, gayrimüslimler hakkındaki bu hamam yasağma pek gülünç bir ilavede bulunmuştu, şöyle ki, gayrimüslimlerin peştamallarına takılan demir halkaları kâfi bir alameti farika görmemiş, halka yerine, gayrimüslimlere verilecek peştamallara birer küçük çıngırak bağlatmıştı.

 

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz