Salâhaddin Eyyubî
Eyyubîler devletinin kurucusu, 1138’de Takrit’te (Mezopotamya) doğdu. 1193’te Şam’da öldü. Hıristiyan Avrupa’nın birleşerek kurduğu haçlı ordularına karşı parlak zaferler kazandı ve Kudüs’ü geri aldı. Salâhaddin Eyyubî, veziri bulunduğu Mısır’daki Fatımî devletine son vererek, 1174’te Eyyubî devletini kurdu. O sırada haçlılar, müslümanlar arasındaki anlaşmazlıklardan yararlanarak Filistin ve Kudüs’ü ele geçirmişlerdi. Salâhaddin, rakiplerini yenip müs-lümanları birleştirerek devletini güçlendirdikten sonra, 1187’de Kudüs krallığını zaptetti. Bu olay, bütün Avrupa’yı ayağa kaldırdı. Fransa kralı Phllippe Auguste ile İngiltere kralı Aslan Yürekli Richard komutasındaki haçlı orduları Salâhaddin Eyyubî’nin üzerine yürüdüler. Akkâ’yı ele geçirdilerse de Eyyubî’nin kahramanca savunması karşısında tutunamayıp geri döndüler. Salâhaddin Eyyubî, ölümünden önce ülkesini oğulları ve kardeşleri arasında paylaştırdı. Bu hoşgörü* sahibi hükümdar, seçkin kişiliğiyle kendisini bütün Doğu ve Batı dünyasına kabul ettirmişti.
Cengiz Han
Cengiz Han (çocukluk adı Timuçin’dir), Ünlü Moğol başbuğu ve fatihi, 1155’te Diilün Boldak’ta (Moğolistan) doğdu, .¡,155’te Kansu’da (Çin) öldü.
Uçsuz bucaksız Moğol imparatorluğunu kurdu. Timuçin on iki yaşındayken babasını kaybetti. Bunun üzerine halkı dağıldı, düşmanları yurdunu ateşe verdiler. Cesur ve yiğit Timuçin canla başla çalışarak dağılan boylarını topladı, düzenli ordular kurdu. Giriştiği ilk savaşlarda komşu boyları da kendine bağladı. 1202’de Doğu ve Batı Moğolistan’ı baştan başa ele geçirerek imparatorluğunu ilân etti ve Cengiz Han unvanını aldı. 1216’da Çin’i fethetti. Sonra batıya yönelip Orta Asya’yı egemenliği altına aldı. Harzemşahlar devletini ortadan kaldırdı, bu arada Türkistan’ı ve onun ünlü şehirleri SemerkantTa Buhara’yı zaptetti. Iran, Azerbeycan ve Kafkasya’yı çiğneyip Don ırmağına kadar dayandı. Geçtiği bütün bu yerlerdeki Türk boylarını birleştirip, yeryüzünde bir benzeri daha olmayan büyüklükte bir imparatorluk kurdu. 25 yıl hakanlık yaptı.
Osman Gazi
Osman veya Osman Gazi, ilk Osmanlı Padişahıdır. 1258’de Söğüt’te doğdu, 1324’te Bursa’da öldü.
1300 yılında kurduğu, tarihin büyük bir İmparatorluğunun adı ve imparatorluk hanedanı, onun adıyla anıldı. Selçuk Sultanı, Osman Gazi’nin babası Ertuğrul Beye, Bizans sınırındaki güvenliğini 1 ağlamak için, Sakarya bölgesindeki Söğüt uç beyliğini vermişti. Osman Gazi, 1288’de başbuğ olunca beyliğini genişletti. İlk zaferini İnegöl tekfuruna karşı kazandı. Bizans’ın bu güçlü merkezinden sonra, Koçhisar ve Karacahisar’ı da aldı. Bu başarılarından ötürü, Selçuk Sultanı ona Bey unvanını verdi. Selçuklular egemenliklerini kaybedince, diğer beyler gibi, Osman Bey de, bağımsızlığını ilân etti. Sınırlarını Bursa’ya kadar genişletti. 42 yıllık saltanatını fetihlerle süsledi. Fakat hastalandığı için Bursa’yı almayı oğlu Orhan’a bıraktı. Mala ve paraya önem vermeyen, çok alçakgönüllü bir insandı. Aşiret kültüründen gelme, çok sağlam bir ahlâkı vardı. Fethettiği Hristiyan ülkelerdeki halkın sevgisini kazandı.
